ความหมายของงานอาชีวอนามัยและความปลอดภัย
‘อาชีวอนามัย’ จัดอยู่ในวิชาวิทยาศาสตร์แขนงหนึ่ง ซึ่งเป็นกระบวนเรียนรู้ทางด้านการดูแลสุขภาพอนามัย ในผู้ประกอบอาชีพทุกอาชีพ รวมทั้งยังจัดการดูแลผลกระทบอันเกิดมาจากการทำงาน ซึ่งก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ เพื่อทำให้การดำเนินงานของผู้ประกอบอาชีพ ได้รับความปลอดภัยสูงสุด นอกจากนี้ยังต้องได้รับการคุ้มครองตลอดจนได้รับสิทธิประโยชน์ตามกฎหมาย
ความหมายของ ‘อาชีวอนามัย’
- อาชีวะ หมายถึง เลี้ยงตัวด้วยการประกอบอาชีพต่างๆ
- อนามัย หมายถึง สุขภาพอนามัย ความสมบูรณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ
- อาชีวอนามัย หมายถึง ส่งเสริม, ควบคุม, ดูแล ป้องกันจากโรคร้ายต่างๆ รวมทั้งอุบัติเหตุ พร้อมดำรงรักษาสุขภาพอนามัยผู้ประกอบอาชีพให้มีความปลอดภัย ทั้งทางร่างกาย และทางจิตใจ
ลักษณะของงานอาชีวอนามัย 5 ประการสำคัญ ได้แก่…
- ส่งเสริม – งานที่เกี่ยวกับการส่งเสริม – รักษาไว้ ทั้งสุขภาพกาย – จิตใจ ให้มีความแข็งแรงสมบูรณ์
- ป้องกัน – การป้องกันไม่ให้ผู้ประกอบอาชีพ มีสุขภาพทรุดโทรม อันเนื่องมาจากสภาพการทำงานที่ผิดปกติไป
- ปกป้องคุ้มครอง – การปกป้องคุ้มครองผู้ประกอบอาชีพ ไม่ให้มีการทำงานที่เสี่ยงต่ออันตรายทั้งปวง
- จัดการทำงาน – จัดการสภาพสิ่งแวดล้อมในการทำงาน ให้มีความเหมาะสมกับสภาพร่างกาย และจิตใจ ของผู้ประกอบอาชีพ
- ปรับงานและคนให้มีความเหมาะสมกัน – ให้สภาพของงานและบุคคลที่ทำงานมีประสิทธิภาพร่วมกัน โดยคำนึงถึงสภาพทางสรีรวิทยา รวมทั้งพื้นฐานที่มีความแตกต่างทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจให้มีความสอดคล้องมากสุดเพื่อสร้างประสิทธิผลของงานนั้นให้เติบโตถึงขีดสุด
ศึกษาสภาพแวดล้อมในการทำงาน ด้วยการใช้หลักวิเคราะห์ทาง ‘อาชีวสุขศาสตร์’ แบ่งออกเป็น 3 หลักการใหญ่ๆ ด้วยกัน ได้แก่…
1. สืบค้น
เริ่มจากการศึกษาสภาพอันแท้จริงของงาน เพื่อค้นหาปัญหาอย่างเจาะลึกว่า ในงานนั้นๆ มีสิ่งใดบ้างที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพของผู้ประกอบงาน เช่น อันตรายจากสภาพแวดล้อม, อันตรายจากสารเคมี, อันตรายทางด้านชีวภาพ เป็นต้น
2. ประเมินอันตราย
ต่อมาเมื่อรับทราบถึงปัญหาแล้ว คราวนี้ก็จะต้องมีการประเมินระดับอันตราย ที่สามารถเกิดขึ้นว่ามีผลกระทบต่อสุขภาพของคนงานหรือไม่ รวมทั้งมีมากน้อยเพียงใด โดยสามารถกระทำได้ด้วยการตรวจสอบ, ตรวจวัด ตลอดจนการวิเคราะห์ปัญหา ด้วยการนำค่าที่ได้นั้นมาเปรียบเทียบกับค่ามาตรฐาน
3. ควบคุม
เป็นงานที่สืบเนื่องติดต่อกันมา เมื่อทราบแล้วว่างานนั้นมีสิ่งใดที่เป็นอันตราย ตลอดจนเข้าใจถึงความรุนแรงแล้ว ก็จะนำมาสู่การดำเนินควบคุม รวมทั้งป้องกันอันตราย ด้วยการใช้มาตรการ ตลอดจนวิธีที่เหมาะสม อีกทั้งยังมีประสิทธิภาพในการควบคุมอันตรายอย่างเต็มรูปแบบ เพราะฉะนั้นเพื่ออำนวยประโยชน์ทั้งหลายให้แก่ลูกจ้าง นายจ้างจำต้องมีความใส่ใจรวมทั้งคำนึงถึงการดำเนินการทางด้าน ‘อาชีวอนามัย’ เป็นหลักดำเนินงานรวมทั้งกิจกรรมต่างๆ